Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) αποτελεί τη σπονδυλική στήλη κάθε συστήματος υγείας. Η οργάνωση, το περιεχόμενο και η εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών Π.Φ.Υ. επηρεάζουν καίρια την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα του όλου συστήματος υγείας μιας χώρας. Γι΄αυτό, τόσο σε διεθνές (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Ευρωπαϊκή Ένωση κ.ά), όσο και σε εθνικό επίπεδο, αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία και δίνεται η ανάλογη βαρύτητα στη σωστή ανάπτυξη και οργάνωση της Π.Φ.Υ.
2. Το Υπουργείο Υγείας έχει περιλάβει την αναβάθμιση της ΠΦΥ μέσα στις άμεσες προτεραιότητές του, με την υιοθέτηση μιας στρατηγικής αποκέντρωσης και ορθολογικής γεωγραφικής κατανομής των υπηρεσιών, που να διασφαλίζουν ισότητα στην πρόσβαση από απόψεως τόπου και χρόνου για όλους τους κατοίκους.
3. Το φάσμα των Υπηρεσιών Π.Φ.Υ. είναι ευρύ και περιλαμβάνει υπηρεσίες προσφερόμενες από γενικούς γιατρούς (ειδικά εκπαιδευμένους) για διάγνωση και θεραπεία, πρόληψη, υγειονομική διαφώτιση και αγωγή υγείας, κοινοτική φροντίδα και άλλες υπηρεσίες προαγωγής της υγείας. Οι υπηρεσίες Π.Φ.Υ. είναι το σημείο της πρώτης επαφής του πολίτη με το σύστημα υγείας, τόσο για θεραπευτικούς όσο για προληπτικούς σκοπούς.
4. Σήμερα, η Π.Φ.Υ. στην Κύπρο, παρέχεται τόσο από τις κρατικές υπηρεσίες υγείας όσο και από ιδιώτες γιατρούς.
5. Οι υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας από τις κρατικές υπηρεσίες υγείας παρέχονται από:-
(α) Τα εξωτερικά ιατρεία των Γενικών Νοσοκομείων Λευκωσίας, Λεμεσού, Λάρνακας και Πάφου και των Νοσοκομείων Παραλιμνίου, Κυπερούντας και Πόλης.
(β) Τα έξι Αστικά και 23 Αγροτικά Κέντρα Υγείας .
(γ) Τα Υπόκεντρα των πιο πάνω Κέντρων Υγείας με περιοδεύουσες ομάδες υγείας.
6. Η οργάνωση της Π.Φ.Υ. παρουσιάζει σοβαρές ελλείψεις, με ανάλογες επιπτώσεις στην εξυπηρέτηση των ασθενών και ιδιαίτερα των κατοίκων της υπαίθρου. Τα κυριότερα προβλήματα του σημερινού συστήματος είναι:
(α) Ανεπαρκής στελέχωση και δυσαναλογία προσωπικού προς τον πληθυσμό που καλύπτει το κάθε Κέντρο.
(β) Ακατάλληλο και ανομοιόμορφο ωράριο λειτουργίας. Σε αρκετά Κέντρα Υγείας ισχύει το σύνηθες δημοσιοϋπαλληλικό ωράριο, ενώ άλλα λειτουργούν πάνω σε 24ωρη βάση με το σύστημα του καθήκοντος αναμονής (On call).
(γ) Αχρείαστες συχνές επισκέψεις ασθενών από Κέντρο σε Κέντρο με ανάλογη αύξηση στα χορηγούμενα φάρμακα, λόγω των υφιστάμενων ελλείψεων σε προσωπικό και εξοπλισμό, καθώς και των οργανωτικών και λειτουργικών αδυναμιών, που δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη της απαιτούμενης σχέσης ασθενούς-γιατρού, ως προϋπόθεσης για την οικειοθελή διαρκή δέσμευση του ασθενούς με το Κέντρο της περιοχής του.
(δ) Ανεπαρκείς και ακανόνιστες επισκέψεις των Ομάδων Υγείας στα Υπόκεντρα, ανάλογα με τις εκάστοτε δυνατότητες του κατά τόπο αρμόδιου Κέντρου.
(ε) Ακατάλληλες και ανεπαρκείς εγκαταστάσεις σε πολλά Υπόκεντρα, τα οποία διαθέτουν και συντηρούν οι οικείες κοινότητες.
(στ) Προσέλευση μεγάλου αριθμού ασθενών στα εξωτερικά ιατρεία των Γενικών Νοσοκομείων από περιοχές που καλύπτονται ανεπαρκώς από Κέντρα Υγείας και Υπόκεντρα.
7. Για την ύπαιθρο, η αναβάθμιση της ΠΦΥ, έχει ιδιαίτερη σημασία για τους ηλικιωμένους, τους χρόνιους ασθενείς αλλά και την κοινότητα γενικά, εξυπηρετεί δε και την πολιτική για αναζωογόνησή της. Η αποκέντρωση προς την ύπαιθρο και τα προάστια, θα συμβάλει και στην αποσυμφόρηση των κεντρικών υπηρεσιών, με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση των ασθενών σε εικοσιτετράωρη βάση στον τόπο διαμονής τους ή παραπλήσια του τόπου διαμονής. Στα πλαίσια της στρατηγικής αυτής προτείνεται ένα βραχυπρόθεσμο και ένα μεσοπρόθεσμο σχέδιο.
8. Το Υπουργείο Υγείας ετοίμασε σχέδιο βραχυπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης αναβάθμισης της ΠΦΥ. Παρουσιάζεται σήμερα η πρώτη φάση του βραχυπρόθεσμου σχεδίου.
Α΄φάση βραχυπρόθεσμου Σχεδίου
Η Α΄ φάση του Βραχυπρόθεσμου Σχέδιου περιλαμβάνει:-
(α) Την επαρκή στελέχωση των υφιστάμενων Κέντρων Υγείας στην ύπαιθρο με ιατρικό, νοσηλευτικό και άλλο προσωπικό.
(β) Αναβάθμιση του εξοπλισμού των Κέντρων Υγείας, σύμφωνα με τις απαιτήσεις μιας σωστής και επαρκούς υπηρεσίας ΠΦΥ
(γ) Εξυπηρέτηση σε 24ωρη βάση με την υιοθέτηση του συστήματος του καθήκοντος αναμονής στα πλείστα Κέντρα Υγείας της υπαίθρου, ειδικότερα στα απομακρυσμένα Κέντρα, αλλά και σ΄ αυτά που καλύπτουν περιοχές με μεγάλους πληθυσμούς.
(δ) Βελτίωση των υπηρεσιών στα Υπόκεντρα με καλύτερο προγραμματισμό των περιοδειών από την άποψη της συχνότητας, διάρκειας και τακτικότητας των επισκέψεων.
(ε) Λειτουργία των Κέντρων Υγείας Λακατάμειας, και Τσερίου.
(στ) Εφαρμογή προγραμμάτων προληπτικής ιατρικής στην κοινότητα και στα σχολεία με την εμπλοκή και την συνεργασία των κοινοτικών αρχών και των κατοίκων της περιοχής.
9. Για την πρώτη φάση της εφαρμογής των μέτρων που αφορούν τα υφιστάμενα κέντρα και τη λειτουργία των Κέντρων Υγείας Λακατάμειας και Τσερίου, θα εργοδοτηθούν 11 Ιατρικοί Λειτουργοί 1ης τάξης (με ειδικότητα στη Γενική Ιατρική), 28 Νοσηλευτές, 13 Φαρμακοποιός και 1 Τεχνικός Φαρμακείου. (Η κατά Κέντρο κατανομή του πρόσθετου αυτού προσωπικού φαίνεται στο Παράρτημα «Α»).
Οι Λειτουργοί αυτοί θα τοποθετηθούν στα ακόλουθα Κέντρα.
α) Ιατρικό Προσωπικό
Δάλι (1), Ακάκι (1), Κλήρου (1), Παλαιχώρι (1), Τσέρι (1), Λακατάμια (2), Κοφίνου (1), Σαλαμίού (1),Παναγιά (1), Κάμπος (1).
β) Νοσηλευτικοί Λειτουργοί
Λατσιά (1), Δάλι (2), Ακάκι (2), Πεδουλάς (1), Κλήρου (3), Παλαιχώρι (2), Τσέρι (1), Αγρός (1), Πάχνα (1), Λεύκαρα (2) Κοφίνου (1), Πύργος (2), Σαλαμιού (3), Φύτη (3), Παναγιά (3).
γ) Φαρμακοποιοί
Λατσιά (1), Δάλι (1/2), Ακάι (1), Ευρύχου (1/2), Κλήρου (1), Τσέρι (1), Λακατάμια (1), Πελέντρι (1), Αγρός (1), Πάχνα (1), Πλάτρες (1), Σαλαμιού (1), Φύτη (1), Παναγιά (1).
Με την εφαρμογή της Πρώτης Φάσης του Βραχυπρόθεσμου Σχεδίου Αναβάθμισης των Κέντρων Υγείας θα επιτευχθούν:
α) Η Λειτουργία σε καθημερινή βάση των πιο κάτω υφιστάμενων Κέντρων Υγείας: Κλήρου, Παλαιχώρι, Λακατάμια, Κάμπος, Κοφίνου, Παναγιά, Σαλαμιού, Δάλι.
β) Η Αύξηση των περιοδιών στα ακόλουθα υπόκεντρα (από μια φορά θα γίνουν δύο φορές την εβδομάδα ).
Πέρα Χωρίο Νήσου, Αγία Βαρβάρα, Λυθροδόντας, Κοκκινοτριμιθιά, Παλιομέτοχο, Αστρομερίτης.
γ) Αύξηση των επισκέψεων στα ακόλουθα υπόκεντρα (από μια φορά ανά δεκαπενθήμερο σε μια φορά κάθε εβδομάδα).
Αγιος Επιφάνειος, ΄Αγιος Ιωάννης, Μιτσερό, Αγροκηπιά, Αγ. Μαρίνα, Σκαρίνου, Αναφωτία, Ζύγι.
δ) Εφαρμογή συστήματος εφημερίας σε 24ωρη βάση στα ακόλουθα Κέντρα.
Δάλι, Ακάκι, Κλήρου, Πεδουλάς, Παλαιχώρι. Η Πάχνα και το ΄Ομοδος συμπλεγματοποιούνται για σκοπούς εφημερίας.
ε) Αύξηση του χρόνου παραμονής των γιατρών στα Κέντρα με συνεπακόλουθο την ευχέρεια ανάπτυξης προγραμμάτων Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας (προληπτική εξέταση για καρδιοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη, καρκίνο και διαφώτιση για υγιεινό τρόπο ζωής).
30 Μαρτίου, 2004. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου