Στόχος να ενισχυθεί η πρόσβαση στα φάρμακα σε χώρες που πλήττονται όλο και περισσότερο από τις υψηλές τιμές των φαρμάκων
Ένα νέο διαδικτυακό εργαλείο για την κοινωνία των πολιτών και τους ασθενείς στις αναπτυσσόμενες χώρες παρουσίασαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (MSF) με στόχο να αντιταχθούν στα αθέμιτα διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Η νέα διαδικτυακή Βάση Δεδομένων Ενστάσεων για Διπλωμάτα Ευρεσιτεχνίας (Patent Opposition Database) έρχεται ως απάντηση στο γεγονός ότι σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες οι τιμές των φαρμάκων είναι εξαιρετικά υψηλές επειδή τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας (πατέντες) εμποδίζουν την παραγωγή ποιοτικών φαρμάκων χαμηλού κόστους (γενόσημων). Οι MSF χρησιμοποιούμε ποιοτικά φάρμακα χαμηλού κόστους σε πάνω από 60 χώρες όπου εργαζόμαστε. Στην περίπτωση της θεραπείας του HIV, πάνω από το 80% των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι ποιοτικά φάρμακα χαμηλού κόστους. Η Νέα Βάση Δεδομένων Ενστάσεων για Διπλωμάτα Ευρεσιτεχνίας «Patent Opposition Database» είναι διαθέσιμη εδώ: patentoppositions.org
«Οι φαρμακευτικές εταιρείες υποβάλλουν συστηματικά αίτηση για κατοχύρωση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας ή διατηρούν το μονοπώλιο κάποιων φαρμάκων ακόμα και αν δεν θα έπρεπε», δήλωσε ο Μισέλ Τσάιλντς, Επικεφαλής της Πολιτικής Υποστήριξης της Εκστρατείας των MSF για την Πρόσβαση στα Βασικά Φάρμακα. «Είναι μύθος ότι κάθε αίτηση για κατοχύρωση διπλώματος ευρεσιτεχνίας που υποβάλλεται είναι έγκυρη. Αν οι αιτήσεις εξετάζονταν προσεκτικά, μπορεί να μην περνούσαν επιτυχώς τους απαραίτητους ελέγχους. Η ιδέα πίσω από αυτή τη νέα διαδικτυακή πλατφόρμα είναι να βοηθήσουμε την κοινωνία των πολιτών και τους ασθενείς σταματώντας τη χρήση αθέμιτων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (πατεντών) που εμποδίζουν την πρόσβαση των ανθρώπων σε φάρμακα χαμηλότερου κόστους».
Η άσκηση ένστασης στην κατοχύρωση διπλώματος ευρεσιτεχνίας-μια νομική οδός αντίδρασης μέσω της οποίας μπορείς να εμποδίσεις ή να ανατρέψεις τη χορήγηση ενός αδικαιολόγητου διπλώματος ευρεσιτεχνίας-επιτρέπεται βάσει των κανόνων του διεθνούς εμπορίου ως ένας τρόπος να διατηρηθεί ο έλεγχος και οι ισορροπίες στη χορήγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που κατοχυρώνουν οι φαρμακευτικές εταιρείες. Σε χώρες, όπως η Ταϊλάνδη, η Βραζιλία ή η Ινδία, όπου επιτρέπεται η υποβολή ένστασης στη χορήγηση ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας, απετράπη επιτυχώς η κατοχύρωση αθέμιτων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και ενισχύθηκε ο γενικός ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών που οδήγησε σε μείωση των τιμών των φαρμάκων.
«Επιτυχημένες προσπάθειες αντίδρασης της ινδικής κοινωνίας στα διπλώματα ευρεσιτεχνίας μας έχουν δώσει τη δυνατότητα να χρησιμοποιούμε περισσότερες, οικονομικά προσιτές εκδοχές σημαντικών φαρμάκων για το HIV όπως το lopinavir/ritonavir», σημείωσε ο Δρ. Έσθερ Σ. Κάσας, Ειδικός των MSF σε θέματα HIV/Φυματίωσης για το πρόγραμμα στη Ζιμπάμπουε.
«Εξαιτίας του όγκου των αιτήσεων, μπορεί να διαφύγουν σημαντικές πληροφορίες από τους ντόπιους ελεγκτές των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και να χορηγηθούν διπλώματα ευρεσιτεχνίας που ουσιαστικά δεν δικαιολογούνται», εξηγεί ο Βίλκας Αγιούτζα, Πρόεδρος του Δικτύου Οροθετικών στο Δελχί. «Για παράδειγμα, ο συνδυασμός δυο ή τριών φαρμάκων σε ένα ή η χρήση γνωστών βιομηχανικών πρακτικών για τη διαμόρφωση ενός φαρμάκου δεν θα έπρεπε να θεωρείται κάτι τόσο καινοτόμο που να κατοχυρώνεται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για άλλα 20 χρόνια. Αντιδρώντας, λοιπόν, σε ανάλογες περιπτώσεις, μπορούμε να υπογραμμίσουμε αυτό το στοιχείο μειώνοντας έτσι την πιθανότητα κατοχύρωσης άκυρων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας».
Ένα επιτυχημένο παράδειγμα αποτελεί η αντίδραση κάποιων ομάδων στην Ινδία στην αίτηση κατοχύρωσης διπλώματος ευρεσιτεχνίας για μια σταθερή δόση συνδυασμού των zidovudine/lamivudine που ουσιαστικά δεν αποτελούσε κάποια καινοτομία παρά το συνδυασμό δυο ήδη διαθέσιμων φαρμάκων. Αυτός ο συνδυασμός χρησιμοποιείται ευρέως στη θεραπεία του HIV στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η ένσταση της Ένωσης Καρκινοπαθών πριν την κατοχύρωση ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας αποτέλεσε την αφορμή να απορριφθεί η αίτηση της Novartis για κατοχύρωση διπλώματος ευρεσιτεχνίας σε συγκεκριμένο άλας του αντικαρκινικού φαρμάκου imatinib, καθώς κρίθηκε ότι το φάρμακο αποτελεί νέα εκδοχή ενός παλιότερου φαρμάκου. Η κίνηση αυτή-που τώρα αποτελεί το αντικείμενο μιας διαμάχης ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου- ενίσχυσε τον ανταγωνισμό γύρω από το φάρμακο που χρησιμοποιείται στη θεραπεία της χρόνιας μυελογενούς λευχαιμίας και μείωσε την τιμή κατά 92% ρίχνοντας τη από 2.158 δολάρια σε μόλις 174 δολάρια το μήνα.
«Ένα αθέμιτο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας δεν καθυστερεί μόνο τον ανταγωνισμό που ρίχνει τις τιμές, αλλά υπονομεύει την προσπάθεια για πραγματική καινοτομία», τόνισε η Μισέλ Τσάιλντς. «Έχοντας στα σκαριά λίγα νέα, καινοτόμα φάρμακα, οι φαρμακευτικές εταιρείες θέλουν απεγνωσμένα να αποτρέψουν το γενικό ανταγωνισμό προσπαθώντας να εξασφαλίσουν περισσότερα διπλώματα ευρεσιτεχνίας για παλιά στελέχη του φαρμάκου ή για παλιές μεθόδους παραγωγής».
Η νέα Βάση Δεδομένων Ενστάσεων για Διπλωμάτα Ευρεσιτεχνίας «Patent Opposition Database» που αντιτίθεται στα Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας έχει ως στόχο να καθοδηγήσει την κοινωνία των πολιτών μέσω της διαδικασίας προσφυγής κατά μιας αβάσιμης πατέντας. Θα επιτρέψει στους οργανισμούς να δημιουργήσουν νέες συμμαχίες και να μοιραστούν σημαντική εξειδικευμένη γνώση, καθώς η αίτηση κατοχύρωσης ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας μπορεί να αμφισβητηθεί συχνά σε διαφορετικές χώρες πάνω στην ίδια βάση. Περιέχει μια διαθέσιμη λίστα με 45 περιπτώσεις ενστάσεων στα διπλώματα ευρεσιτεχνίας που αφορούν σε φάρμακα-κλειδιά και πάνω από 200 άλλα έγγραφα που θα συμβάλλουν στην περαιτέρω ενίσχυση της αντίθεσής μας στην αδικαιολόγητη χορήγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.
Η έναρξη της προσπάθειας αυτής σηματοδοτεί τα δέκα χρόνια από την πρώτη αντίδραση ασθενών- της ομάδας AIDS Access Foundation της Ταϊλάνδης-που κατάφερε να ανατρέψει την απόφαση για χορήγηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας για το φάρμακο didanosine για το HIV στα δικαστήρια της Ταϊλάνδης.
«Οι φαρμακευτικές εταιρείες υποβάλλουν συστηματικά αίτηση για κατοχύρωση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας ή διατηρούν το μονοπώλιο κάποιων φαρμάκων ακόμα και αν δεν θα έπρεπε», δήλωσε ο Μισέλ Τσάιλντς, Επικεφαλής της Πολιτικής Υποστήριξης της Εκστρατείας των MSF για την Πρόσβαση στα Βασικά Φάρμακα. «Είναι μύθος ότι κάθε αίτηση για κατοχύρωση διπλώματος ευρεσιτεχνίας που υποβάλλεται είναι έγκυρη. Αν οι αιτήσεις εξετάζονταν προσεκτικά, μπορεί να μην περνούσαν επιτυχώς τους απαραίτητους ελέγχους. Η ιδέα πίσω από αυτή τη νέα διαδικτυακή πλατφόρμα είναι να βοηθήσουμε την κοινωνία των πολιτών και τους ασθενείς σταματώντας τη χρήση αθέμιτων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (πατεντών) που εμποδίζουν την πρόσβαση των ανθρώπων σε φάρμακα χαμηλότερου κόστους».
Η άσκηση ένστασης στην κατοχύρωση διπλώματος ευρεσιτεχνίας-μια νομική οδός αντίδρασης μέσω της οποίας μπορείς να εμποδίσεις ή να ανατρέψεις τη χορήγηση ενός αδικαιολόγητου διπλώματος ευρεσιτεχνίας-επιτρέπεται βάσει των κανόνων του διεθνούς εμπορίου ως ένας τρόπος να διατηρηθεί ο έλεγχος και οι ισορροπίες στη χορήγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που κατοχυρώνουν οι φαρμακευτικές εταιρείες. Σε χώρες, όπως η Ταϊλάνδη, η Βραζιλία ή η Ινδία, όπου επιτρέπεται η υποβολή ένστασης στη χορήγηση ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας, απετράπη επιτυχώς η κατοχύρωση αθέμιτων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και ενισχύθηκε ο γενικός ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών που οδήγησε σε μείωση των τιμών των φαρμάκων.
«Επιτυχημένες προσπάθειες αντίδρασης της ινδικής κοινωνίας στα διπλώματα ευρεσιτεχνίας μας έχουν δώσει τη δυνατότητα να χρησιμοποιούμε περισσότερες, οικονομικά προσιτές εκδοχές σημαντικών φαρμάκων για το HIV όπως το lopinavir/ritonavir», σημείωσε ο Δρ. Έσθερ Σ. Κάσας, Ειδικός των MSF σε θέματα HIV/Φυματίωσης για το πρόγραμμα στη Ζιμπάμπουε.
«Εξαιτίας του όγκου των αιτήσεων, μπορεί να διαφύγουν σημαντικές πληροφορίες από τους ντόπιους ελεγκτές των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και να χορηγηθούν διπλώματα ευρεσιτεχνίας που ουσιαστικά δεν δικαιολογούνται», εξηγεί ο Βίλκας Αγιούτζα, Πρόεδρος του Δικτύου Οροθετικών στο Δελχί. «Για παράδειγμα, ο συνδυασμός δυο ή τριών φαρμάκων σε ένα ή η χρήση γνωστών βιομηχανικών πρακτικών για τη διαμόρφωση ενός φαρμάκου δεν θα έπρεπε να θεωρείται κάτι τόσο καινοτόμο που να κατοχυρώνεται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για άλλα 20 χρόνια. Αντιδρώντας, λοιπόν, σε ανάλογες περιπτώσεις, μπορούμε να υπογραμμίσουμε αυτό το στοιχείο μειώνοντας έτσι την πιθανότητα κατοχύρωσης άκυρων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας».
Ένα επιτυχημένο παράδειγμα αποτελεί η αντίδραση κάποιων ομάδων στην Ινδία στην αίτηση κατοχύρωσης διπλώματος ευρεσιτεχνίας για μια σταθερή δόση συνδυασμού των zidovudine/lamivudine που ουσιαστικά δεν αποτελούσε κάποια καινοτομία παρά το συνδυασμό δυο ήδη διαθέσιμων φαρμάκων. Αυτός ο συνδυασμός χρησιμοποιείται ευρέως στη θεραπεία του HIV στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η ένσταση της Ένωσης Καρκινοπαθών πριν την κατοχύρωση ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας αποτέλεσε την αφορμή να απορριφθεί η αίτηση της Novartis για κατοχύρωση διπλώματος ευρεσιτεχνίας σε συγκεκριμένο άλας του αντικαρκινικού φαρμάκου imatinib, καθώς κρίθηκε ότι το φάρμακο αποτελεί νέα εκδοχή ενός παλιότερου φαρμάκου. Η κίνηση αυτή-που τώρα αποτελεί το αντικείμενο μιας διαμάχης ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου- ενίσχυσε τον ανταγωνισμό γύρω από το φάρμακο που χρησιμοποιείται στη θεραπεία της χρόνιας μυελογενούς λευχαιμίας και μείωσε την τιμή κατά 92% ρίχνοντας τη από 2.158 δολάρια σε μόλις 174 δολάρια το μήνα.
«Ένα αθέμιτο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας δεν καθυστερεί μόνο τον ανταγωνισμό που ρίχνει τις τιμές, αλλά υπονομεύει την προσπάθεια για πραγματική καινοτομία», τόνισε η Μισέλ Τσάιλντς. «Έχοντας στα σκαριά λίγα νέα, καινοτόμα φάρμακα, οι φαρμακευτικές εταιρείες θέλουν απεγνωσμένα να αποτρέψουν το γενικό ανταγωνισμό προσπαθώντας να εξασφαλίσουν περισσότερα διπλώματα ευρεσιτεχνίας για παλιά στελέχη του φαρμάκου ή για παλιές μεθόδους παραγωγής».
Η νέα Βάση Δεδομένων Ενστάσεων για Διπλωμάτα Ευρεσιτεχνίας «Patent Opposition Database» που αντιτίθεται στα Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας έχει ως στόχο να καθοδηγήσει την κοινωνία των πολιτών μέσω της διαδικασίας προσφυγής κατά μιας αβάσιμης πατέντας. Θα επιτρέψει στους οργανισμούς να δημιουργήσουν νέες συμμαχίες και να μοιραστούν σημαντική εξειδικευμένη γνώση, καθώς η αίτηση κατοχύρωσης ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας μπορεί να αμφισβητηθεί συχνά σε διαφορετικές χώρες πάνω στην ίδια βάση. Περιέχει μια διαθέσιμη λίστα με 45 περιπτώσεις ενστάσεων στα διπλώματα ευρεσιτεχνίας που αφορούν σε φάρμακα-κλειδιά και πάνω από 200 άλλα έγγραφα που θα συμβάλλουν στην περαιτέρω ενίσχυση της αντίθεσής μας στην αδικαιολόγητη χορήγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.
Η έναρξη της προσπάθειας αυτής σηματοδοτεί τα δέκα χρόνια από την πρώτη αντίδραση ασθενών- της ομάδας AIDS Access Foundation της Ταϊλάνδης-που κατάφερε να ανατρέψει την απόφαση για χορήγηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας για το φάρμακο didanosine για το HIV στα δικαστήρια της Ταϊλάνδης.
