Διοίκηση Υπηρεσιών και Μονάδων Υγείας
'' Η καλή Ποιότητα των Υπηρεσιών μπορεί να μη μειώνει πάντα το κόστος, όμως η κακή ποιότητα πάντα κοστίζει ακριβά''

Δευτέρα 21 Ιανουαρίου 2013

Έκαναν το AIDS να αυτοκτονεί – Ιστορικό ιατρικό επίτευγμα!

 


Τον δρόμο για το μεγαλύτερο επίτευγμα της σύγχρονης Ιατρικής, τη θεραπεία του AIDS σε 10 χρόνια από σήμερα, ανοίγει η έρευνα Αυστραλών επιστημόνων, οι οποίοι κατάφεραν να στρέψουν τον ιό HIV εναντίον του εαυτού του, εμποδίζοντας την…
αναπαραγωγή του.
Η ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Ιατρικών Ερευνών του Κουίνσλαντ ανακοίνωσε ότι τροποποίησε μια κανονική πρωτεΐνη του ιού που βοηθά στον πολλαπλασιασμό του, με αποτέλεσμα να τον σταματήσει έγκαιρα πριν εξελιχθεί στη θανατηφόρο νόσο του AIDS.
Στο πλαίσιο της ρηξικέλευθης έρευνας, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Human Gene Therapy», η τροποποιημένη πρωτεΐνη, που έλαβε την ονομασία Nullbasic, εισήχθη σε κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος πετυχαίνοντας την επιβράδυνση της αναπαραγωγής του ιού έως και οκτώ με 10 φορές σε ορισμένα κύτταρα.
«Η θεραπεία είναι δυνητικά μια θεραπεία για το AIDS», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής, καθηγητής Ντέιβιντ Χάριτς,διευκρινίζοντας ότι «δεν θεραπεύει τη μόλυνση από τον ιό HIV, αλλά μπορεί να τερματίσει την ασθένεια».

Ενας ασθενής που έχει προσβληθεί με τον ιό HIV θεωρείται ότι πάσχει από AIDS είτε όταν ο αριθμός των ανοσοποιητικών κυττάρων CD4 πέσει κάτω των 200 ανά μικρολίτρο αίματος είτε όταν εκδηλωθεί η παρουσία συγκεκριμένων νόσων που συσχετίζονται με την προχωρημένη λοίμωξη με HIV, όπως καρκίνος ή φυματίωση.

Οι περισσότεροι ασθενείς χωρίς θεραπεία εκδηλώνουν AIDS περίπου 10 με 15 χρόνια μετά τη μόλυνση με τον ιό HIV, όμως η θεραπεία με την πρωτεΐνη Nullbasic, εφόσον εγκριθεί, θα μπορεί να σταματήσει την αναπαραγωγή του ιού επ’ αόριστον, βάζοντας τέλος στη θανατηφόρο ασθένεια, σύμφωνα με τον καθηγητή Χάριτς.

Πρωτεΐνη

Μάλιστα εκτός από τα καλύτερα αποτελέσματά του, ένα και μόνο φάρμακο με βάση την πρωτεΐνη σημαίνει χαμηλότερο κόστος και καλύτερη ποιότητα ζωής για τους ασθενείς. Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί ότι παρόλο που οι δοκιμές σε ζώα θα ξεκινήσουν εντός του έτους, υπάρχουν προς το παρόν πολλά εμπόδια για την παρασκευή φαρμάκου και μια θεραπεία με βάση τη «Nullbasic» θα αργήσει περίπου μία δεκαετία.
Σύμφωνα με στοιχεία του OHE, οι οροθετικοί παγκοσμίως αυξήθηκαν σε 34 εκατομμύρια το 2011 από 33,5 εκατομμύρια το 2010, με την πλειονότητα των κρουσμάτων (23,5 εκατ.) να εντοπίζεται στην Υποσαχάρια Αφρική.

Νέα έρευνα

Σωτήρια η άμεση θεραπεία

Η άμεση χορήγηση φαρμάκων κατά του AIDS αμέσως μετά τη διάγνωση επιβραδύνει περισσότερο την αναπαραγωγή του ιού HIV, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση New England Journal of Medicine. Σήμερα η αντιρετροϊκή θεραπεία ξεκινάει όταν το ανοσοποιητικό σύστημα έχει ήδη εξασθενήσει αρκετά, όταν ο αριθμός των ανοσοποιητικών κυττάρων CD4 μειωθεί κάτω των 350 ανά μικρολίτρο αίματος, όμως τώρα οι επιστήμονες αρχίζουν να αναθεωρούν.

Ο καθηγητής Τζόναθαν Βέμπερ του Imperial College του Λονδίνου δήλωσε ότι όσοι συμμετέχοντες στην έρευνα Spartac έλαβαν τα φάρμακα 48 ώρες μετά τη διάγνωση είχαν μεγαλύτερο αριθμό κυττάρων και μικρότερη παρουσία του ιού, σε σύγκριση με όσους ξεκίνησαν 12 εβδομάδες αργότερα και όσους μετά την πτώση των CD4 σε λιγότερα των 350/μL αίματος.

ethnos

Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2013

Ανθεκτικά στελέχη του Clostridium difficile λυμαίνονται στα νοσοκομεία



Δύο στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους στελέχη του μικροβίου Clostridium difficile (κλωστηρίδιο το δύσκολο) ανέπτυξαν ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά και κατάφεραν να εξαπλωθούν ταχέως στα νοσοκομεία σε παγκόσμια κλίμακα, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο Nature Genetics.


Οι ερευνητές των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ κατάφεραν να τεκμηριώσουν πως το βακτήριο κατάφερε να "ταξιδέψει" ανά τον κόσμο. Τα στελέχη της νοσοκομειακής λοίμωξης κατάφεραν να γίνουν απειλητικά μόλις ανέπτυξαν ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά. 



Αξίζει να σημειωθεί ότι το Clostridium difficile έχει γίνει αιτία θανάτου 14.000 ατόμων φέτος, μόνο στις ΗΠΑ. 



Η λοίμωξη φυσικά δεν είναι νέα στα νοσοκομεία. Αλλά την τελευταία δεκαετία η επιστημονική ανησυχία αυξάνεται διαρκώς, μετά από εκτεταμένα περιστατικά σε νοσοκομεία της Ευρώπης, των ΗΠΑ και του Καναδά.



Υπαίτιος σε όλες τις περιπτώσεις είναι ένα σπάνιο στέλεχος του Clostridium difficile που είναι και η συχνότερη αιτία λοίμωξης στην Βόρεια Αμερική. 



Ο γενετικός κώδικας του Clostridium difficile μεταλλάσσεται γρήγορα. Συγκρίνοντας λοιπόν τον γενετικό κώδικα στελεχών του μικροβίου, οι ερευνητές κατάφεραν να συσχετίσουν μεταξύ τους τα στελέχη. 



Διευρύνοντας την αποκωδικοποίηση σε 151 δείγματα από μολύνσεις σε 19 χώρες, κατάφεραν να "οικοδομήσουν" την εικόνα της εξάπλωσης των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά στελεχών. 



Το στέλεχος FQR1 που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα και πέρασε στην Ελβετία και την Νότια Κορέα. 



Ένα δεύτερο στέλεχος, το FQR2, ξεκίνησε από τον Καναδά και μετά εξαπλώθηκε σε όλη την Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και την Αυστραλία και κατάφερε να φτάσει και στη Μεγάλη Βρετανία. 



"Αν καταφέρουμε να κατανοήσουμε πως έγινε αυτό τότε θα πάρουμε ένα πολύτιμο μάθημα. Μάλιστα τα δύο στελέχη και τρόπος που εξαπλώθηκαν να κάνει να πιστεύουμε ότι το βακτήριο είναι συχνότερο απ’ όσο νομίζουμε και μπορεί να αποκτήσει ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά", εξηγεί ο Δρ Τρέβορ Λόουλεϊ, από το Ινστιτούτο Sanger της Μ.Βρετανίας.


Πηγή: Nature Genetics.

Τρίτη 15 Ιανουαρίου 2013

Η σημασία της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στο Γε.Σ.Υ

Στα σύγχρονα συστήματα υγείας η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (Π.Φ.Υ) αποτελεί τη βάση ενός σωστά δομημένου, εξυπηρετικού για τους χρήστες, αλλά και οικονομικά αποδοτικού Εθνικού Συστήματος. Η οργάνωση, το περιεχόμενο και η εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών Π.Φ.Υ (ως υποσύστημα) επηρεάζουν καίρια την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα του όλου συστήματος υγείας μιας χώρας. Απουσία ή ελλιπής Π.Φ.Υ δύναται να επιφέρει δραματικές συνέπειες στην υγεία πληθυσμών, στη λειτουργία νοσοκομείων και στην οικονομική επιβάρυνση της κοινωνικής ασφάλισης, η οποία εν τέλει σπαταλά ανεξέλεγκτα στον ιδιωτικό τομέα αντί να συμβάλλει στην οικονομική βιωσιμότητα του εκάστοτε Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Το υφιστάμενο Σύστημα Υγείας της Κύπρου χρονολογείται από την εποχή της αποικιοκρατίας και πήρε την σημερινή του μορφή μέσα από δεκαετίες λειτουργίας και εξέλιξης. Η παρουσία σημαντικών προβλημάτων ανεπάρκειας, ανισοκατανομής και ανισότητας τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα υγείας καθιστούν αναγκαία τη άμεση λήψη μέτρων προκειμένου να υπάρξει επαρκής χρηματοδότηση, σύγχρονη διοίκηση και ισομερής ανάπτυξη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (Π.Φ.Υ) και της πρόληψης.

Επιπρόσθετα σήμερα, βρισκόμαστε σ΄ένα κομβικό σημείο, καθώς η πρόοδος στον τομέα της τεχνολογίας, η γήρανση του πληθυσμού, το υψηλό κόστος των υπηρεσιών υγείας αλλά και οι απαιτήσεις των πολιτών για άμεση, ανθρώπινη και αποτελεσματική περίθαλψη επιτάσσουν την ριζική μεταρρύθμισή του υφιστάμενου Συστήματος Υγείας της Κύπρου.

Αυτή τη μεταρρύθμιση επιδιώκει να επιτύχει ο νεοσυσταθείς Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας (Ο.Α.Υ) με την θέσπιση (2001) και εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας (Γε.Σ.Υ).

Προκειμένου όμως να στεφθεί με επιτυχία και να θεμελιωθεί το επιχείρημα αυτό πρέπει να δοθεί η απαραίτητη έμφαση σε ένα από τους βασικούς πυλώνες των πλείστων συστημάτων υγείας παγκοσμίως ο οποίος δεν είναι άλλος από τη Π.Φ.Υ.
 
Μάριος Γενακρίτης
B.Sc Pharmacy , M.Sc Health Management
European Medicines Agency (EMA) Inspector
Αντιπρόεδρος 'Φαρμακοποιών του Κόσμου - Κύπρου'

Παρασκευή 4 Ιανουαρίου 2013

Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης στον τομέα της Υγείας


Οι επιπτώσεις της σημερινής διεθνούς χρηματιστηριακο-οικονομικής αστάθειας αναμένεται αναπόφευκτα να ακολουθήσουν την παρούσα γενιά επηρεάζοντας την για μεγάλο και απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με επισημάνσεις επιστημόνων, η παρατεταμένη οικονομική κρίση σε συνδυασμό με το αβέβαιο μέλλον και τη γενικευμένη ανασφάλεια, αυξάνει δραματικά τους δείκτες κατάθλιψης στους πληθυσμούς ενώ απειλεί παράλληλα και τη σωματική τους υγεία.

Ήδη, το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού άρχισε να αναπτύσσει έντονα συναισθήματα παραμέλησης, εξαπάτησης, ασέβειας και θυμού απέναντι σε όσους πιστεύει ότι συνέβαλαν στη σημερινή δεινή κατάσταση. Παράλληλα, κάνουν την εμφάνιση τους συναισθήματα φόβου για τις αλλαγές που επέρχονται στην καθημερινότητα των πολιτών, ενοχών και ντροπής, καθώς και παράλογες, σε σχέση με τις αντικειμενικές συνθήκες αντιδράσεις, όπως ζήλεια, αυτομομφή και άρνηση, δημιουργώντας ένα αρνητικό και καταστροφικό κοινωνικό σκηνικό.

Στη δύνη των παρενεργειών του φαινομένου αυτού δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος και ο ευαίσθητος τομέας της Υγείας.

Σε οικονομικά δύσκολες χρονικά περιόδους, επιδημιολογικές μελέτες τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες καταγράφουν αύξηση των ασθενειών, των αυτοκτονιών και των θανάτων ειδικότερα στα πιο "ευάλωτα" κοινωνικά σύνολα. Η αύξηση των ψυχικών διαταραχών και της θνησιμότητας από ισχαιμική καρδιοπάθεια κάνουν επίσης πιο εμφαντικά την παρουσία τους επηρεάζοντας ως επί το πλείστον τις ασθενέστερες οικονομικά και κοινωνικά τάξεις. Οι ομάδες αυτές πλήττονται περισσότερο καθώς στερούνται θεμελιωδών δικαιωμάτων, με κυριότερο την πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη, θέτοντας σε κίνδυνο και την ίδια τους ακόμα τη ζωή.

Επιπρόσθετα, η συνέργεια φτώχειας και υποβάθμισης των υπηρεσιών υγείας, συντελούν τα μέγιστα στην εξάπλωση ξεχασμένων εδώ και χρόνια μολυσματικών νόσων αλλά και μεταδοτικών λοιμώξεων όπως η ηπατίτιδα και ο ιός HIV.

Η οικονομική κρίση δημιουργεί επίσης προβλήματα στη χρηματοδότηση των συστημάτων υγείας, ενώ ταυτόχρονα επιβαρύνεται η λειτουργία των δημόσιων μονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας λόγω αυξημένης ζήτησης. Επακόλουθο τούτου, και η εφαρμογή του μέτρου μείωσης προσωπικού από τα δημόσια νοσοκομεία και κέντρα υγείας με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο φόρτος εργασίας των υφιστάμενων υπαλλήλων προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο μεγάλος αριθμός ασθενών, που αποτίνεται πλέον στο δημόσιο σύστημα υγείας. Σε περιόδους παρόμοιων συγκυριών, ερευνητές που μελέτησαν το περιβάλλον στο οποίο απασχολούνται οι εργαζόμενοι στην υγεία διαπίστωσαν ότι το υγειονομικό προσωπικό βίωνε υψηλά επίπεδα επαγγελματικού άγχους, με αποτέλεσμα την εμφάνιση του συνδρόμου της επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout syndrome). Φαινόμενο το οποίο επηρεάζει αρνητικά τη σωματική και τη ψυχική ευεξία του προσωπικού, ενώ παράλληλα μειώνει την απόδοση, την ποιότητα αλλά και την παραγωγικότητά του.

Η δραστική αποκοπή των δημοσίων δαπανών για την υγεία, σε συνδυασμό με τη μείωση των επισκέψεων σε ιδιώτες ιατρούς, απότοκο της προσπάθειας των λιγότερο προνομιούχων να ισοσκελίσουν τους ελλειμματικούς οικογενειακούς προϋπολογισμούς, συντελούν στη δημιουργία ενός εκρηκτικού μείγματος. Είναι διεθνώς αποδεδειγμένο ότι τα προγράμματα διεθνούς οικονομικού ελέγχου που αναπόφευκτα οδηγούν στη μείωση των δημόσιων δαπανών για την υγεία, προκαλούν (και μάλιστα σε στατιστικά σημαντικό βαθμό) μείωση του επιπέδου υγείας, αύξηση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας και μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης.

Το φαινόμενο της αλληλεπίδρασης του περιβάλλοντος στην υγεία κάθε ατόμου είναι κοινά αποδεκτό και επιστημονικά τεκμηριωμένο (WHO, 2003). Παράλληλα, το πεδίο των κοινωνικών παραγόντων οι οποίοι καθορίζουν την υγεία (social determinants of health) είναι ίσως το πιο σύνθετο και πλέον προκλητικό , σε παγκόσμιο επίπεδο, στη χάραξη μιας πολιτικής για την υγεία.  Ο έμμεσος κοινωνικός αποκλεισμός μέσω των μέτρων που πιθανόν να λάβει μια κυβέρνηση δεν αποτελεί τη λύση του εν λόγω προβλήματος. Σε αντίθεση με τα μέτρα λιτότητας που απαιτεί η αντιμετώπιση μιας οικονομικής κρίσης, είναι απαραίτητη η ενίσχυση των κοινωφελών οργανισμών, σε συνδυασμό με επαρκή στελέχωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και τη στήριξη υποδομών υποστήριξης ευπαθών κοινωνικών ομάδων, προκειμένου να δημιουργηθεί ένας προστατευτικός μηχανισμός προς τις ασθενέστερες ομάδες οι οποίες πλήττονται σε μεγαλύτερο βαθμό από την κρίση.

Η ανάγκη ορθής κατανομής των περιορισμένων οικονομικών πόρων με γνώμονα τις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης γίνεται σήμερα ακόμη πιο επιτακτική. Πρώτιστο μέλημα των εκάστοτε ηγεσιών που χειρίζονται το ευαίσθητο τομέα της Υγείας εν καιρώ κρίσεων θα πρέπει να είναι η επικέντρωση τους στο να μειώσουν τις αλόγιστες σπατάλες βελτιώνοντας παράλληλα την αποδοτικότητα των Συστημάτων Υγείας τους. Επιπρόσθετα χρειάζεται αναδιοργάνωση και στρατηγικό πλάνο με ιδιαίτερη έμφαση στη σταθερή άνοδο της ποιότητας αλλά και της ποσότητας των προσπαθειών αυτών ώστε να πραγματωθεί ένα δυναμικό σύστημα αντιμετώπισης των νέων μεγάλων προκλήσεων της εποχής μας.
 
Επιγραμματικά θα μπορούσε να λεχθεί ότι, επιβάλλεται στις δύσκολες αυτές συγκυρίες που βιώνει ο κόσμος να δοθεί από τους κυβερνώντες μεγαλύτερη σημασία στην υγεία και την περίθαλψη, προκειμένου η κρίση στην Κύπρο να μην υπονομεύσει την πιο σημαντική πηγή του πλούτου της χώρας: τους ανθρώπους της.

 

Μάριος Γενακρίτης

Φαρμακοποιός, Αντιπρόεδρος ‘‘Φαρμακοποιών του Κόσμου – Κύπρου’’

B.Sc Pharmacy , M.Sc Health Management
European Medicines Agency (EMA) Inspector


mgenakritis@gmail.com