Διοίκηση Υπηρεσιών και Μονάδων Υγείας
'' Η καλή Ποιότητα των Υπηρεσιών μπορεί να μη μειώνει πάντα το κόστος, όμως η κακή ποιότητα πάντα κοστίζει ακριβά''

Τετάρτη 31 Οκτωβρίου 2012

Εφικτή η παρασκευή εμβολίου αποτελεσματικού έναντι όλων των στελεχών του ιού



The New York Times

Η έλευση του χειμώνα σηματοδοτεί την έναρξη της εποχής της γρίπης και του αντιγριπικού εμβολιασμού. Τα σημερινά εμβόλια μας προστατεύσουν από τον ιό, αλλά μόνο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, γι’ αυτό και επιβάλλεται ο ετήσιος εμβολιασμός. Αντίθετα, εμβόλια για άλλα νοσήματα παραμένουν αποτελεσματικά για χρόνια ή δεκαετίες.

«Στόχος της επιστημονικής κοινότητας», εξηγεί ο δρ Νάμπελ, του Ερευνητικού Κέντρου Εμβολίων στο Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ, «είναι η παρασκευή ενός νέου εμβολίου, που θα χορηγείται σε δύο δόσεις κατά την παιδική ηλικία και δύο επαναληπτικές μετά την ενηλικίωση και βέβαια θα είναι αποτελεσματικός έναντι όλων των στελεχών του ιού».

Πράγματι, η επίτευξη αυτού του στόχου μοιάζει εφικτή. Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, παραδείγματος χάρη, προσπαθούν να παρασκευάσουν ένα αντιγριπικό εμβόλιο που θα έχει στόχο τα αμετάβλητα χαρακτηριστικά του ιού και δεν θα χρειάζεται ετήσια επανάληψη όταν αυτός μεταλλάσσεται. Τώρα δοκιμάζουν ένα εμβόλιο που προετοιμάζει τα κύτταρα Τ του ανοσοποιητικού μας συστήματος ώστε να επιτίθενται και να καταστρέφουν τους ιούς της γρίπης με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από ό,τι το κάνουν.

Σε κλινική μελέτη που πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι εμβολιάστηκαν με το πειραματικό εμβόλιο εμφάνισαν μία πολύ ισχυρή ανοσοποιητική αντίδραση, εξηγεί η δρ Τζίλμπερτ, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. «Με ένα μοναδικό εμβολιασμό μπορούμε να αυξήσουμε σημαντικά τον αριθμό τους» υποστηρίζει η Βρετανή ερευνήτρια.

Αλλοι επιστήμονες προσπαθούν να δημιουργήσουν εμβόλια τα οποία θα πυροδοτούν τη γέννηση αντισωμάτων που θα παράσχουν ανοσία έναντι όλων των στελεχών του ιού της γρίπης.

Οι επιστήμονες είχαν την πρώτη ένδειξη για την ύπαρξη των συγκεκριμένων αντισωμάτων το 1993, όταν Ιάπωνες ερευνητές μόλυναν ποντίκια με τον ιό της γρίπης Η1Ν1. Στη συνέχεια συνέλεξαν τα αντισώματα και εμβολίασαν με αυτά άλλα ποντίκια τα οποία τελικώς αποδείχθηκε ότι είχαν ανοσία κι έναντι ενός άλλου στελέχους του ιού της γρίπης, του Η2Ν2. Οι επιστήμονες είχαν επί χρόνια αδιαφορήσει για τη διαπίστωση. Μόνο τώρα ο δρ Ιαν Ουίλσον του Ερευνητικού Ινστιτούτου Scripps ενδιαφέρθηκε γι’ αυτά. Πιστεύει, μάλιστα, ότι τα αντισώματα μπορούν να αποτελέσουν την ιδανική λύση για την παρασκευή αντιγριπικού εμβολίου που θα μας καλύψει συνολικά έναντι του ιού. Τα νέα αντισώματα, όπως διαπιστώθηκε, πλήττουν διαφορετικό σημείο τού ιού της γρίπης από αυτόν εναντίον του οποίου στοχεύουν τα υπάρχοντα εμβόλια. Τα υπάρχοντα σκευάσματα προκαλούν τη δημιουργία αντισωμάτων που συνδέονται στην άκρη της αιμοσυγκολλητινής, ενώ τα νέα αντισώματα διαθέτουν ένα είδος πλοκαμιού και περιδένονται στην άκρη της πρωτεΐνης. Το νέο αντίσωμα μπορεί να συνδεθεί με στελέχη του ιού και ταυτόχρονα είναι εξαιρετικά δυνατό.

Δευτέρα 29 Οκτωβρίου 2012

Θέλεις το φάρμακο; Πλήρωσε ένα ευρώ επιπλέον..

Από τις 14 Ιανουαρίου 2013 ο κάθε ασθενής θα αναγκάζεται να καταβάλλει το ποσό του ενός ευρώ για κάθε συνταγή η οποία εκτελείτε στα ιδιωτικά φαρμακεία.


Με την φιλελευθεροποίηση των τιμών, από τις 14 Ιανουαρίου, όλων των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων θα καθορίζονται πλέον από τους νόμους της αγοράς, αναφέρει σε δημοσίευμα του ο «Φ».
Την ίδια ώρα, μειώνεται το ποσοστό κέρδους των ιδιωτικών φαρμακείων και καθορίζεται ως χρόνος επικαιροποίησης των τιμών η διετία.
Την Τετάρτη 10/10, η τελική πρόταση του υπουργού Υγείας, Σταύρου Μαλά, έφθασε σε όλους τους εμπλεκόμενους στον τομέα των φαρμάκων, χωρίς ωστόσο να καθορίζει τα ποσοστά μείωσης των σημερινών τιμών μετά την επικαιροποίηση του τιμοκαταλόγου.
Οι μειώσεις όμως με βάση την δεδομένη «συμφωνία» μεταξύ φαρμακοβιομηχάνων, φαρμακοποιών, φαρμακευτικών εταιρειών και εισαγωγέων φαρμάκων, δεν θα ξεπερνούν κατά μέσο όρο το 7% για τα φάρμακα από €50 και κάτω ενώ τα φάρμακα από €10 και κάτω θα μείνουν ανεπηρέαστα από την επικαιροποίηση.
Καινοτομία στην πρόταση του υπουργού Υγείας αποτελεί η ικανοποίηση του αιτήματος των φαρμακοποιών για εφαρμογή τέλους για την εκτέλεση συνταγών από τα ιδιωτικά φαρμακεία.
Με το μέτρο αυτό ο πολίτης θα καταβάλλει στο ιδιωτικό φαρμακείο το ποσό του ενός ευρώ για κάθε συνταγή που εκτελεί. Αναφέρεται ότι σύμφωνα με την επίσημη έρευνα των φαρμακοποιών, τα ιδιωτικά φαρμακεία δεν εκτελούν τον τελευταίο χρόνο περισσότερες από 7 συνταγές την ημέρα.
Το υπουργείο Υγείας έχει προωθήσει ήδη στη Βουλή πρόταση για καταβολή τέλους €0.50 ανά φάρμακο, ανά συνταγή που εκτελείται από τα κρατικά φαρμακεία.

http://www.24h.com.cy

Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2012

ΤΟ 27% ΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΜΒΛΩΣΕΙΣ: 189.000 ΜΩΡΑ ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΟ 2010

Το 27% των θανάτων στην Αγγλία είναι αμβλώσεις. 189.000 μωρά δολοφονήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2010.

 

Υπάρχουν ανησυχητικές αναφορές που έρχονται από την Αγγλία και την Ουαλία, οι εθνικές στατιστικές δείχνουν ότι περισσότερο από το ένα τέταρτο του συνόλου των θανάτων στις χώρες, προκαλείται από τις αμβλώσεις.
Οι αριθμοί δημοσιεύθηκαν από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου και προσφέρουν μια πλήρη λογιστική των στατιστικών θνησιμότητας για όλους τους θανάτους που σημειώθηκαν το 2010.
 
Η έκθεση χωρίζεται σε δύο μέρη. Κυριότερες αιτίες θανάτου και, θάνατοι από εξωτερικές αιτίες. Στην έκθεση αναφέρεται ο συνολικός αριθμός των θανάτων, και με αποτελέσματα απο αιτία ή παράγοντα.
 
Η έκθεση αναφέρει συνολικά 493.242 θανάτους στην Αγγλία και την Ουαλία από "όλες τις αιτίες» το 2010. Ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει 224 βρέφη που πέθαναν "πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά τη γέννηση." Ωστόσο, τα 224 βρέφη που πέθαναν δεν αντιπροσωπεύονται στους 189.574 θανάτους ανθρώπων από άμβλωση στην Αγγλία και την Ουαλία το 2010.
Προσθέτοντας το συνολικό αριθμό απο μωρά που δεν γεννήθηκαν και πέθαναν ως αποτέλεσμα των αμβλώσεων το 2010, με το συνολικό αριθμό των θανάτων ανθρώπων στην Αγγλία και την Ουαλία για το ίδιο έτος παράγουν ένα συνολικό ποσό των 682.816 θανάτων.
Αυτό οδηγεί σε 27% ή 189.574 από τους 682.816 θανάτους προκαλούνται από την άμβλωση.


Τετάρτη 24 Οκτωβρίου 2012

Κατά της φαρμακευτικής Roche στρέφεται η ΕΕ

Για απόκρυψη των παρενεργειών από 19 φάρμακά της
Newsroom Κ, Αθήνα
Νομικά θα κινηθεί για πρώτη φορά η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φαρμάκων κατά της φαρμακευτικής Roche για απόκρυψη των παρενεργειών από 19 φάρμακά της, που παρατηρήθηκαν σε Αμερικανούς ασθενείς.
Πρόκειται για την πρώτη φορά που η ευρωπαϊκή ρυθμιστική υπηρεσία στρέφεται κατά φαρμακευτικής εταιρίας. Η προσφυγή αφορά 19 σκευάσματα, πολλά από αυτά αντικαρκινικά, συμπεριλαμβανομένων και φαρμάκων για τον καρκίνο του μαστού. Από τις παρενέργειες αυτές ενδέχεται να υπέκυψαν μέχρι και 19.000 ασθενείς στις ΗΠΑ.

http://www.kathimerini.com.cy/index.php?pageaction=kat&modid=1&artid=109978

Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2012

Νέα διαδικτυακή πλατφόρμα των MSF κατά των αθέμιτων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας

Στόχος να ενισχυθεί η πρόσβαση στα φάρμακα σε χώρες που πλήττονται όλο και περισσότερο από τις υψηλές τιμές των φαρμάκων

Ένα νέο διαδικτυακό εργαλείο για την κοινωνία των πολιτών και τους ασθενείς στις αναπτυσσόμενες χώρες παρουσίασαν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (MSF) με στόχο να αντιταχθούν στα αθέμιτα διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Η νέα διαδικτυακή Βάση Δεδομένων Ενστάσεων για Διπλωμάτα Ευρεσιτεχνίας (Patent Opposition Database) έρχεται ως απάντηση στο γεγονός ότι σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες οι τιμές των φαρμάκων είναι εξαιρετικά υψηλές επειδή τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας (πατέντες) εμποδίζουν την παραγωγή ποιοτικών φαρμάκων χαμηλού κόστους (γενόσημων). Οι MSF χρησιμοποιούμε ποιοτικά φάρμακα χαμηλού κόστους σε πάνω από 60 χώρες όπου εργαζόμαστε. Στην περίπτωση της θεραπείας του HIV, πάνω από το 80% των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι ποιοτικά φάρμακα χαμηλού κόστους. Η Νέα Βάση Δεδομένων Ενστάσεων για Διπλωμάτα Ευρεσιτεχνίας «Patent Opposition Database» είναι διαθέσιμη εδώ: patentoppositions.org



«Οι φαρμακευτικές εταιρείες υποβάλλουν συστηματικά αίτηση για κατοχύρωση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας ή διατηρούν το μονοπώλιο κάποιων φαρμάκων ακόμα και αν δεν θα έπρεπε», δήλωσε ο Μισέλ Τσάιλντς, Επικεφαλής της Πολιτικής Υποστήριξης της Εκστρατείας των MSF για την Πρόσβαση στα Βασικά Φάρμακα. «Είναι μύθος ότι κάθε αίτηση για κατοχύρωση διπλώματος ευρεσιτεχνίας που υποβάλλεται είναι έγκυρη. Αν οι αιτήσεις εξετάζονταν προσεκτικά, μπορεί να μην περνούσαν επιτυχώς τους απαραίτητους ελέγχους. Η ιδέα πίσω από αυτή τη νέα διαδικτυακή πλατφόρμα είναι να βοηθήσουμε την κοινωνία των πολιτών και τους ασθενείς σταματώντας τη χρήση αθέμιτων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (πατεντών) που εμποδίζουν την πρόσβαση των ανθρώπων σε φάρμακα χαμηλότερου κόστους».

Η άσκηση ένστασης στην κατοχύρωση διπλώματος ευρεσιτεχνίας-μια νομική οδός αντίδρασης μέσω της οποίας μπορείς να εμποδίσεις ή να ανατρέψεις τη χορήγηση ενός αδικαιολόγητου διπλώματος ευρεσιτεχνίας-επιτρέπεται βάσει των κανόνων του διεθνούς εμπορίου ως ένας τρόπος να διατηρηθεί ο έλεγχος και οι ισορροπίες στη χορήγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που κατοχυρώνουν οι φαρμακευτικές εταιρείες. Σε χώρες, όπως η Ταϊλάνδη, η Βραζιλία ή η Ινδία, όπου επιτρέπεται η υποβολή ένστασης στη χορήγηση ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας, απετράπη επιτυχώς η κατοχύρωση αθέμιτων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και ενισχύθηκε ο γενικός ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών που οδήγησε σε μείωση των τιμών των φαρμάκων.
«Επιτυχημένες προσπάθειες αντίδρασης της ινδικής κοινωνίας στα διπλώματα ευρεσιτεχνίας μας έχουν δώσει τη δυνατότητα να χρησιμοποιούμε περισσότερες, οικονομικά προσιτές εκδοχές σημαντικών φαρμάκων για το HIV όπως το lopinavir/ritonavir», σημείωσε ο Δρ. Έσθερ Σ. Κάσας, Ειδικός των MSF σε θέματα HIV/Φυματίωσης για το πρόγραμμα στη Ζιμπάμπουε.
«Εξαιτίας του όγκου των αιτήσεων, μπορεί να διαφύγουν σημαντικές πληροφορίες από τους ντόπιους ελεγκτές των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και να χορηγηθούν διπλώματα ευρεσιτεχνίας που ουσιαστικά δεν δικαιολογούνται», εξηγεί ο Βίλκας Αγιούτζα, Πρόεδρος του Δικτύου Οροθετικών στο Δελχί. «Για παράδειγμα, ο συνδυασμός δυο ή τριών φαρμάκων σε ένα ή η χρήση γνωστών βιομηχανικών πρακτικών για τη διαμόρφωση ενός φαρμάκου δεν θα έπρεπε να θεωρείται κάτι τόσο καινοτόμο που να κατοχυρώνεται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για άλλα 20 χρόνια. Αντιδρώντας, λοιπόν, σε ανάλογες περιπτώσεις, μπορούμε να υπογραμμίσουμε αυτό το στοιχείο μειώνοντας έτσι την πιθανότητα κατοχύρωσης άκυρων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας».

Ένα επιτυχημένο παράδειγμα αποτελεί η αντίδραση κάποιων ομάδων στην Ινδία στην αίτηση κατοχύρωσης διπλώματος ευρεσιτεχνίας για μια σταθερή δόση συνδυασμού των zidovudine/lamivudine που ουσιαστικά δεν αποτελούσε κάποια καινοτομία παρά το συνδυασμό δυο ήδη διαθέσιμων φαρμάκων. Αυτός ο συνδυασμός χρησιμοποιείται ευρέως στη θεραπεία του HIV στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η ένσταση της Ένωσης Καρκινοπαθών πριν την κατοχύρωση ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας αποτέλεσε την αφορμή να απορριφθεί η αίτηση της Novartis για κατοχύρωση διπλώματος ευρεσιτεχνίας σε συγκεκριμένο άλας του αντικαρκινικού φαρμάκου imatinib, καθώς κρίθηκε ότι το φάρμακο αποτελεί νέα εκδοχή ενός παλιότερου φαρμάκου. Η κίνηση αυτή-που τώρα αποτελεί το αντικείμενο μιας διαμάχης ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου- ενίσχυσε τον ανταγωνισμό γύρω από το φάρμακο που χρησιμοποιείται στη θεραπεία της χρόνιας μυελογενούς λευχαιμίας και μείωσε την τιμή κατά 92% ρίχνοντας τη από 2.158 δολάρια σε μόλις 174 δολάρια το μήνα.

«Ένα αθέμιτο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας δεν καθυστερεί μόνο τον ανταγωνισμό που ρίχνει τις τιμές, αλλά υπονομεύει την προσπάθεια για πραγματική καινοτομία», τόνισε η Μισέλ Τσάιλντς. «Έχοντας στα σκαριά λίγα νέα, καινοτόμα φάρμακα, οι φαρμακευτικές εταιρείες θέλουν απεγνωσμένα να αποτρέψουν το γενικό ανταγωνισμό προσπαθώντας να εξασφαλίσουν περισσότερα διπλώματα ευρεσιτεχνίας για παλιά στελέχη του φαρμάκου ή για παλιές μεθόδους παραγωγής».

Η νέα Βάση Δεδομένων Ενστάσεων για Διπλωμάτα Ευρεσιτεχνίας «Patent Opposition Database» που αντιτίθεται στα Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας έχει ως στόχο να καθοδηγήσει την κοινωνία των πολιτών μέσω της διαδικασίας προσφυγής κατά μιας αβάσιμης πατέντας. Θα επιτρέψει στους οργανισμούς να δημιουργήσουν νέες συμμαχίες και να μοιραστούν σημαντική εξειδικευμένη γνώση, καθώς η αίτηση κατοχύρωσης ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας μπορεί να αμφισβητηθεί συχνά σε διαφορετικές χώρες πάνω στην ίδια βάση. Περιέχει μια διαθέσιμη λίστα με 45 περιπτώσεις ενστάσεων στα διπλώματα ευρεσιτεχνίας που αφορούν σε φάρμακα-κλειδιά και πάνω από 200 άλλα έγγραφα που θα συμβάλλουν στην περαιτέρω ενίσχυση της αντίθεσής μας στην αδικαιολόγητη χορήγηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.

Η έναρξη της προσπάθειας αυτής σηματοδοτεί τα δέκα χρόνια από την πρώτη αντίδραση ασθενών- της ομάδας AIDS Access Foundation της Ταϊλάνδης-που κατάφερε να ανατρέψει την απόφαση για χορήγηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας για το φάρμακο didanosine για το HIV στα δικαστήρια της Ταϊλάνδης.

Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012


Χωρίς συμπληρωματικό προϋπολογισμό δεν βγάζουν τη χρονιά (2012)

Τα κρατικά νοσοκομεία χρειάζονται επειγόντως €9 εκατ. για αναλώσιμα

 
Οι γιατροί ενημερώνουν το Υπουργείο Υγείας, χωρίς καθυστέρηση, για τα αναλώσιμα που χρησιμοποιούν (φωτ. αρχείου).
 
 
Λευκωσία: Όλο και πιο δραματική γίνεται μέρα με τη μέρα η κατάσταση στον τομέα της δημόσιας Υγείας, καθώς «τα κουκιά του μετρά» το Τμήμα Προμηθειών του αρμόδιου Υπουργείου, το οποίο χρειάζεται επειγόντως την έγκριση συμπληρωματικού προϋπολογισμού από την Βουλή για να καταφέρει να βγάλει τη χρονιά στα κρατικά νοσοκομεία.

Ήδη σε κάποιες περιπτώσεις, οι διευθυντές κλινικών έχουν ενημερωθεί για το σημερινό διαθέσιμο υπόλοιπο των κονδυλίων που είναι εγκεκριμένα για την αγορά των αναλωσίμων τους, ενώ αναμένεται ότι σχετικές επιστολές θα αρχίσουν να παίρνουν το επόμενο διάστημα οι γιατροί όλων των ειδικοτήτων.

Η ενημέρωση αυτή, προς το παρόν, γίνεται περισσότερο για σκοπούς ελέγχου, αφού οι γιατροί καλούνται να ενημερώνουν το Υπουργείο, χωρίς καθυστέρηση, για τα αναλώσιμα που χρησιμοποιούν.

Το Υπουργείο Υγείας ζήτησε από τις αρχές του καλοκαιριού την έγκριση συμπληρωματικού προϋπολογισμού ύψους €9 εκατ. για την αγορά αναλώσιμων ειδών.

Το Υπουργείο Οικονομικών έδωσε την έγκρισή του μαζί με μια επιστολή/εγγύηση, η οποία λύνει τα χέρια του υπουργού Υγείας σε ό,τι αφορά την προκήρυξη προσφορών, αλλά δεν διασφαλίζει την πληρωμή των προμηθευτών. Έτσι και αφού τα κονδύλια που είχαν εγκριθεί με τον αρχικό προϋπολογισμό του έτους φτάνουν στο τέλος τους, το Υπουργείο Υγείας άρχισε να αδημονεί για την έγκριση του συμπληρωματικού προϋπολογισμού από τη Βουλή.

Αυτό, βεβαίως, δεν αναμένεται να γίνει πριν τις αρχές του επόμενου μήνα, παρά το γεγονός ότι η οποιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση ή μείωση του κονδυλίου των €9 εκατ. θα οδηγήσει τα κρατικά νοσηλευτήρια σε νέες περιπέτειες.

Σε στάση αναμονής και οι φαρμακευτικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας, οι οποίες αναμένουν την έγκριση συμπληρωματικού προϋπολογισμού της τάξης των €10 εκατ. για να καλύψουν τις ανάγκες του 2012 σε φάρμακα.

Παγκόσμια απειλή η κατάχρηση των αντιβιοτικών

Η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών που παρατηρείται στις μέρες μας και απειλεί να επιστρέψει την ανθρωπότητα στην προ πενικιλίνης εποχή, λόγω της αυξανόμενης αντίστασης στα αντιμικροβιακά φάρμακα, προκαλεί έντονο προβληματισμό στον επιστημονικό κόσμο. Ο κίνδυνος της εμφάνισης μιας παγκόσμιας επιδημίας από τη μείωση της δραστικότητας των αντιβιοτικών απέναντι σε συνηθισμένες λοιμώξεις, εξαιτίας της κατάχρησης τους χρόνο με το χρόνο γίνεται όλο και πιο ορατός. Τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτηρίδια αποτελούν καθημερινό φαινόμενο σε πολλά ευρωπαϊκά νοσοκομεία, αυξάνοντας τόσο τη νοσηρότητα όσο και τη θνησιμότητα των ασθενών καθώς και τη διάρκεια νοσηλείας σε αυτά. Η εμφάνιση ανθεκτικών μικροβίων αποτελεί μέγιστο κίνδυνο Δημόσιας Υγείας λόγω του ότι οι λοιμώξεις που προκαλούν χαρακτηρίζονται ως πολύ σοβαρές και συχνά απειλητικές για τη ζωή των ασθενών, με τεράστιο οικονομικό βάρος στα συστήματα υγείας αλλά και στα άτομα και ευρύτερα στην κοινωνία. Συγκεκριμένα οι νοσοκομειακές λοιμώξεις από πολυανθεκτικά μικρόβια "κοστίζουν" στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε) ανά έτος 37.000 ζωές καθώς και 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ κόστη νοσηλείας. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος κρατούν, τα τελευταία χρόνια, τα ηνία στην κατάχρηση αντιβιοτικών, μεταξύ των χωρών της Ε.Ε.

Παρόλο που εντοπίζονται πολλοί λόγοι για τα διαφορετικά ποσοστά αντοχής που παρατηρούνται - όπως οι υποκείμενες ασθένειες, η ποιότητα της νοσοκομειακής περίθαλψης, τα ποσοστά ανοσοποίησης καθώς και διάφοροι άλλοι κοινωνικοί παράγοντες - ως κύρια αιτία της ανάπτυξης αντοχής των μικρόβιων στα διάφορα αντιβιοτικά χαρακτηρίζεται η αλόγιστη χρήση τους. Έτσι, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση της αποτελεσματικότητας των αντιβιοτικών είναι αναγκαίο να περιοριστεί δραστικά η ανεξέλεγκτη χρήση τους στον άνθρωπο, στην κτηνοτροφία καθώς και στην εντατική ιχθυοκαλλιέργεια, διότι εντοπίζεται σαφής διασύνδεση μεταξύ χρήσης αντιβιοτικών για κτηνιατρικούς σκοπούς και ανάπτυξης αντιμικροβιακής αντοχής στους ανθρώπους. Επιπρόσθετα είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστεί και το ζήτημα της ανεξέλεγκτης απόρριψης ληγμένων ή "οικιακών" φαρμάκων στα απορρίμματα μας, αφού με τον τρόπο αυτό ίχνη αντιβιοτικών ουσιών καταλήγουν τόσο στο πόσιμο νερό, όσο και στο έδαφος που καλλιεργούμε και κατά συνέπεια στην τροφική ανθρώπινη αλυσίδα.
 
 

Η εξάλειψη του φαινομένου της αλόγιστης χρήσης και πώλησης αντιμικροβιακών ουσιών σε ολόκληρη την αλυσίδα διακίνησης και εφοδιασμού φαρμάκων θα πρέπει να αποτελεί τον βασικό πυλώνα μιας εθνικής αλλά και παγκόσμιας στρατηγικής για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Καταλυτικός παράγοντας θα πρέπει επίσης να είναι και η αυστηρή και ελεγχόμενη παράλληλα συνταγογράφηση με τη βοήθεια κατευθυντήριων οδηγιών ορθολογιστικής χρήσης. Δια τούτο είναι απαραίτητη η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου και αποτελεσματικού θεσμικού και νομοθετικού πλαισίου τόσο σε εθνικό όσο και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Βοηθητικό εργαλείο επίσης αποτελεί η συνταγματική υποχρέωση στην Ε.Ε, μέσω της συνθήκη της Λισσαβόνας, της εφαρμογής της αρχής της προφύλαξης. Επιπρόσθετα, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε το 2001 σύσταση ζητώντας από τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν δράσεις προκειμένου να διασφαλιστεί η συνετή χρήση αντιβιοτικών (2002/77/EΚ). Η σημαντικότητα της εφαρμογής των προαναφερθέντων από τα κράτη μέλη στηρίζεται στο γεγονός ότι, σε πολλές περιπτώσεις στο παρελθόν η ανθρωπότητα δεν αντέδρασε έγκαιρα στα πρώτα ανησυχητικά μηνύματα της επιστημονικής κοινότητας απέναντι σε λανθασμένες καθημερινές πρακτικές, με δραματικές συνέπειες. Σ΄ αυτή την κατηγορία απειλών εντάσσεται και η κατάχρηση αντιβιοτικών.
 
Στην προσπάθεια αντιμετώπισης του εν λόγω προβλήματος ως ζωτικής σημασίας μέτρο κρίνεται και η ευαισθητοποίηση, ενημέρωση και εκπαίδευση ερευνητικών φορέων, κέντρων, επαγγελματιών υγείας αλλά και πρωτίστως του κοινού σχετικά με την ορθή χρήση αντιβιοτικών.  Προς τούτο, στα πλαίσια της ετήσιας εκστρατείας "Ευρωπαϊκή Μέρα Επαγρύπνησης για τα Αντιβιοτικά" που συντονίζεται από την Ε.Ε μέσω του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και  Ελέγχου Επιδημιών (ECDC), έχει καθιερωθεί η 18η Νοεμβρίου ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Αντιβιοτικών με κύριο στόχο να τονιστεί η σημασία της υπεύθυνης χρήσης αντιβιοτικών, θέτοντας τέλος στην περιττή χρήση τους και ενθαρρύνοντας το κοινό να ακολουθεί πιστά τις οδηγίες των γιατρών αναφορικά με την ορθή λήψη αντιβιοτικών σκευασμάτων.

 
Μάριος Γενακρίτης

B.Sc Pharmacy , M.Sc Health Management
European Medicines Agency (EMA) Inspector

Αντιπρόεδρος‘‘Φαρμακοποιών του Κόσμου – Κύπρου’’