Αν και οι δαπάνες για την Υγεία στη Χώρα μας διογκώνονται, αντί να ενισχύουν την υγεία του πληθυσμού τροφοδοτούν ένα αναποτελεσματικό σύστημα, που βασίζεται σε μια ξεπερασμένη ιατροκεντρική αντίληψη για την υγεία. Υποστηρίχθηκε στο προηγούμενο άρθρο, ότι αυτό συμβαίνει γιατί η συγκεκριμένη αντίληψη ευνοεί την αγορά, της οποίας τα κέρδη προκύπτουν από τη διαχείριση της ασθένειας και όχι της υγείας του πληθυσμού. Στο βαθμό λοιπόν που η υγεία των πολιτών έχει μετατραπεί από κοινωνικό αγαθό, το οποίο οφείλει να προστατεύει το κράτος, σε προϊόν, το κόστος του φυσικό είναι συνεχώς να αυξάνει, χωρίς όμως ιδιαίτερα αποτελέσματα αν κρίνουμε από την σταδιακή μείωση του προσδόκιμου ζωής του ελληνικού πληθυσμού την τελευταία 10ετία.
Η λύση στο αδιέξοδο του υγειονομικού συστήματος της Χώρας μας θα δοθεί μόνο όταν υπάρξει αλλαγή στη θεώρηση της υγείας, η οποία θα διαμορφώσει και θα επιβάλει ένα άλλο μοντέλο σύμφωνα με το οποίο όπως γράψαμε θα λάβει υπ όψιν του ότι βασικές διαστάσεις για την υγεία εκτός των βιολογικών παραγόντων κυρίως είναι παράγοντες περιβαντολλογικοί, κοινωνικοί, οικονομικοί, αλλά και παράγοντες που σχετίζονται με δράσεις και συμπεριφορές των ατόμων.
Η θεώρηση αυτή για την υγεία ούτε νέα φυσικά είναι ούτε η εφαρμογή της απαιτεί ανατροπή του κοινωνικοοικονομικού συστήματος. Σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες και όχι μόνο έχει προωθηθεί από το 1978 και έχει κωδικοποιηθεί στη Διεθνή Διάσκεψη που συνδιοργάνωσαν στην Άλμα Ατα η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και η Unicef το Νοέμβριο του 1978 ( στην οποία συμμετείχε και έχει συνυπογράψει η Χώρα μας ). Το μοντέλο είναι η ανάπτυξη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας ( ΠΦΥ ), με όσα χαρακτηριστικά αναλυτικά έχουμε περιγράψει, με την οποία παρέχεται ένα σύνολο υπηρεσιών που στόχο έχουν :
Ιατρική Περίθαλψη : Διάγνωση και θεραπεία κοινών νοσημάτων, τραυματισμών και επαγγελαμτικών νοσημάτων. Αποθεραπεία και αποκατάσταση ( φυσική και κοινωνική ) του αρρώστου μετά την έξοδο του από το νοσοκομείο.
Ιατροπροληπτικές υπηρεσίες : Διενέργεια εμβολιασμών, προσυπτωματικός έλεγχος, έλεγχος συνθηκών υγιεινής διατροφής, νερού, σχολικής υγιεινής, υγιεινή της εργασίας, αγωγή υγείας με τη συμμετοχή της κοινότητας.
Κοινωνική Φροντίδα : Περίθαλψη στο σπίτι χρόνιων ασθενών και κοινωνική φροντίδα σε ομάδες πληθυσμού με ιδιαίτερα προβλήματα. Ιδιαίτερα οι στόχοι της κοινωνικής φροντίδας επιπλέον αφορούν :
Τη μελέτη και προληπτική υποστήριξη δυσμενών κοινωνικοοικονομικών και ψυχολογικών καταστάσεων ομάδων και ατόμων.
Την ενημέρωση του πληθυσμού σε θέματα ψυχικής υγείας, ενδοοικογενειακών σχέσεων και κοινωνικής ζωής.
Τη ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη του αρρώστου και της οικογένειας του στο στάδιο της αποκατάστασης και επαναπροσαρμογής στο κοινωνικό σύνολο.
Ποιος είναι ο ρόλος της Τοπικής
Αυτοδιοίκησης σε ένα σύστημα ΠΦΥ ;
Νομίζουμε ότι ο ρόλος των τοπικών κοινωνιών είναι αυταπόδεικτος στο βαθμό που δεν νοείται, σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά της ΠΦΥ ( βλέπε προηγούμενο άρθρο ), χωρίς τη συμμετοχή του πληθυσμού στις αποφάσεις, με τη μορφή κοινοτικών ομάδων υγείας, που μαζί με τους επαγγελματίες υγείας σχεδιάζουν υπηρεσίες με βάση τις πραγματικές ανάγκες του τοπικού πληθυσμού. Γιατί η ΠΦΥ εξ ορισμού προϋποθέτει παρέμβαση σε πρωτοβάθμιο επίπεδο, εκεί που ζει ο κόσμος, εκεί που εργάζεται, που κοιμάται, που τρώει. Άλλωστε αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΠΦΥ σε όλα τα κράτη της Ευρώπης λειτουργεί με ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Το τελευταίο νομοσχέδιο για την ανάπτυξη της ΠΦΥ στη Χώρα μας που έχει κατατεθεί προς συζήτηση από την παρούσα κυβέρνηση είναι τελείως σε διαφορετική κατεύθυνση. Η εφαρμογή του το μόνο αποτέλεσμα που θα έχει είναι να αυξήσει τα κέρδη του ιδιωτικού φορέα, τον οποίο ορίζει ως ένα από τους φορείς παροχής ΠΦΥ. Όμως οι ιδιωτικές υπηρεσίες είναι βέβαιο ότι προοδευτικά θα συρρικνώσουν περισσότερο το Δημόσιο τομέα. Επιπρόσθετα ο ανταγωνισμός που θα δημιουργήσουν θα υποχρεώσει και τους ελεύθερους επαγγελματίες γιατρούς να μετατραπούν σε υπαλλήλους αλυσίδων πολυϊατρείων / διαγνωστικών κέντρων / Ιδιωτικών κλινικών μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων και με αυτό τον τρόπο θα καταστρατηγηθεί και ο θεσμός της ελεύθερης επιλογής οικογενειακού γιατρού, τον οποίο εισάγει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Σε όσους ξεφυλλίζουν τις οικονομικές σελίδες των καθημερινών εφημερίδων, είναι εμφανείς οι επενδυτικές τάσεις και η έντονη κινητικότητα που παρατηρείται στο χώρο της υγείας προς αυτή την κατεύθυνση
Στο ίδιο όμως νομοσχέδιο εμφανίζεται και η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Έτσι το άρθρο 3 χαρακτηρίζει επιπλέον φορείς ΠΦΥ « τις μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας καθώς και τις υπηρεσίες κατ? οίκον νοσηλείας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίες εντάσσονται στο Εθνικό Δίκτυο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, μετά από προγραμματικές συμβάσεις του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με τους αντίστοιχους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης καi την έκδοση κοινών υπουργικών αποφάσεων των Υπουργών Εσωτερικών και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ».
Σύμφωνα λοιπόν με τις δυνατότητες που παρέχονται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση από το νέο νομοσχέδιο ένα είναι κατά τη γνώμη μας το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται. Θα προασπίσει την υγεία των κατοίκων που εκπροσωπεί και θα διεκδικήσει το ρόλο της στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος ΠΦΥ, όπως άλλωστε συμβαίνει στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης ή θα παρακολουθεί αμέριμνη; Αυτό πρακτικά σημαίνει. Υπάρχει η δυνατότητα από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης ( ΟΤΑ ), να παρέχουν υπηρεσίες ΠΦΥ ανταγωνιστικές προς τον ιδιωτικό τομέα ;
Δυστυχώς η εμπειρία που μέχρι σήμερα έχουμε από την ανάπτυξη υπηρεσιών παροχής υγείας και κοινωνικής φροντίδας από αυτούς δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική, για διάφορους λόγους στους οποίους όμως θα αναφερθούμε στο επόμενο φύλλο. Υπάρχουν όμως και παραδείγματα τοπικών κοινωνιών που την ουτοπία την έκαναν πράξη και απέδειξαν ότι το πρόβλημα δεν είναι οικονομικό όταν υπάρχει όραμα από την κοινωνία και πολιτική βούληση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου